Matematyka nigdy nie jest nudna, ważną rolą nauczyciela jest pokazanie jej różnorodności oraz jej wielu zastosowań. Przykładem mogą być łamigłówki logiczne, które uczniowie uwielbiają. Opiszę dwa rodzaje łamigłówek: pierwsze, które możemy wydrukować lub rozwiązywać interaktywnie oraz drugie, którymi możemy manipulować.

SUDOKU jest pierwszą łamigłówką, którą proponuję moim uczniom. Uczę zasady na drukowanych diagramach, później polecam aplikacje Sudoku lub trening na stronach internetowych.  Wprowadzam proste diagramy 4 na 4, później 6 na 6, aby uczniowie poznali sposób ich rozwiązania – pobierz TU Następnie przechodzimy do diagramów 9 na 9 oraz diagramów nieregularnych i diagonalnych. Od kilku lat wyłaniamy w szkole mistrzów Sudoku i startujemy w Mistrzostwach Dolnego Śląska w Sudoku, które organizuje Politechnika Wrocławska.

Drugim przykładem łamigłówek logicznych są PIRAMIDY. Wprowadzając łamigłówkę i tłumacząc zasadę rozwiązania, zaczynam od najprostszych diagramów 4 na 4 oraz wykorzystuję do wizualizacji klocków. Przykład: TU. Rozwiązanie polega na ustawieniu piramidy o wysokości od 1 do 4 (w diagramach 4 na 4) stosując zasadę, że w każdym wierszu i kolumnie muszą się znaleźć cztery piramidy różnej wysokości. Liczby na zewnątrz oznaczają, ile widać piramid z miejsca, gdzie dana liczba stoi (wyższe piramidy zasłaniają niższe).

Każda łamigłówka ma dokładnie jedno rozwiązanie, uczy logicznego myślenia, cierpliwości oraz kojarzenia faktów.

                Inne przykłady drukowanych łamigłówek logicznych, które prezentuję moi uczniom to m. in.: łamigłówka architekta, lampki, krzyżówki liczbowe, wielokropki, obrazki logiczne. Wszystkie pochodzą z konkursu organizowanego przez Fundację Matematyków Wrocławskich i Instytut Matematyczny Uniwersytetu Wrocławskiego we współpracy z wydawnictwem LOGI. Od trzech lat moi zdolni uczniowie reprezentują szkołę w dolnośląskich finałach konkursu w łamigłówkach logicznych.

Dobrą zabawą i „pokazaniem” uczniom matematyki jest drugi typ łamigłówek, czyli takich, którymi możemy manipulować. TANGRAM, czyli stara chińska układanka cieszy się niebywałą popularnością. Uczniowie wykazują się kreatywnością i tworzą z elementów tangramu niezwykłe figury. Innym wariantem tangramu jest JAJKO KOLUMBA, układanka, która swoją nazwę zawdzięcza popularnej anegdocie związanej z podróżnikiem Krzysztofem Kolumbem.

Poniżej anegdota, którą opowiadam moim uczniom.

Wyrażenie „jajko Kolumba” używamy do określenia zadania lub problemu, który wydaje się trudny i skomplikowany, ale w rzeczywistości jego rozwiązanie jest proste. Po powrocie z pierwszej wyprawy Kolumba do Ameryki wydano na jego cześć uroczysty bankiet. W trakcie kolacji jeden z gości głośno stwierdził, że zasługi Kolumba są bezwartościowe, ponieważ każdy mógł dokonać tego samego. Słysząc to, wielki podróżnik rozzłościł się i rzucił współbiesiadnikom wyzwanie. Polegało ono na ustawieniu na stole, prosto i bez żadnego podparcia, zwykłego jajka. Po licznych nieudanych próbach podejmowanych przez współbiesiadników i sugestiach, że coś takiego nie jest możliwe, Kolumb podniósł się z miejsca i energicznie postawił jajko na blacie, nieco zgniatając dolną część skorupki. Dowiódł, że da się to zrobić. Na takie rozwiązanie od razu podniosły się głosy, że w ten sposób każdy mógł tego dokonać. Kolumb odparł, że jeśli się wie, jak to zrobić, rzeczywiście wszystko jest łatwe.

Kolejnym przykładem łamigłówki, która pozwala uczniom kształcić wyobraźnię przestrzenną jest KOSTKA SOMA. Składa się ona z siedmiu elementów, które w sumie pozwalają na zbudowanie dużego sześcianu złożonego z małych sześcianów 3 x 3 x 3. Zaproponowałam uczniom projekt, który m. in. zakładał stworzenie własnej Kostki Soma. Postały piękne projekty, jeden z nich szczególnie zasługuje na uwagę. Uczeń czwartej klasy wspólnie z ojcem zaprojektował i stworzył przy pomocy drukarki 3D własną łamigłówkę. Jak się później okazało, tato ucznia jest stomatologiem i drukarkę wykorzystuje w swoje pracy. Tym razem wykorzystanie było zupełnie inne, ale jak ważne i istotne dla całej klasy. Zamówienia na kolejne wydruki 3D Kostki Soma nie miały końca, a uczniowie wytrenowali do perfekcji układanie łamigłówki w sześcian.

Warto odczarować dzieciom i młodzieży matematykę i zachęci do zgłębiania tej nauki.

mPotęga to program grantowy, który daje możliwość realizacji z uczniami ciekawych zajęć. Wystarczy odrobina kreatywności, stworzenie niebanalnego projektu, który angażować będzie uczniów a być może i rodziców oraz przesłanie do 15 maja 2019 roku wypełnionego wniosku. Najciekawsze projekty otrzymają od 2 do 8 tys. dofinansowania. Wystarczy pokazać, że lekcje matematyki mogą być świetną zabawą, że możemy z uczniami bawić się – ucząc się.

Więcej informacji o programie tutaj: https://www.mbank.pl/mfundacja/mpotega/program/?utm_source=palinska&utm_medium=FF&utm_campaign=mPotega&utm_term=blog&utm_content=blog_MWP_4

Pamiętajcie – „jeśli się wie, jak to zrobić, rzeczywiście wszystko jest łatwe”